Hrant KASPARYAN
Demokrat Haber
Türkiyeli Ermenilerin öz örgütlülüğü olan Nor Zartonk’un Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) milletvekili aday adayı gösterdiği Ermeni kadın barış aktivisti Filor Uluk, bugün düzenlenen basın toplantısıyla gazetecilerin sorularını yanıtladı. İstanbul Beyoğlu’ndaki Ermeni Kültürü ve Dayanışma Derneği’nde Nor Zartonk üyelerinin katılımıyla yapılan basın toplantısında konuşan Uluk, “Ermenilerle empati kurulup onların sözcüsü olmak yerine, bizzat Ermenilerin söz sahibi olabileceği bir siyaset üretimine katkıda bulunmak için HDP’yim” dedi.
Son dönemde yürüttüğü, “Barışa bir tülbent bağla”, “Kobani ve Şengal için şiş başına” ve “En son kadın özgürleşene kadar” başlıklı kampanya ve projeleriyle tanınan Filor Uluk, “Bu seçim aynı zamanda HDP’nin de sınavı olacak” dedi. Filor Uluk, HDP aday adaylığı ve Ermenilerin siyasete müdahil olma sürecine ilişkin yöneltilen soruları şöyle yanıtladı:
NEDEN HDP?
Bir Ermeni olarak, Ermeni halkının yaşadığı sorunlarını ve gündemini takip ederek, başta Kürt halkı olmak üzere ezilen tüm halklarla, tüm kimliklerle siyasal bir beklenti olmaksızın yıllardır dayanışma içinde oldum. Ermeni toplumunun içinden çıkmış olan Nor Zartonk ile HDP’de tanıştım. Nor Zartonk, 2015 seçimlerinde beni vekil adayı gösterdi. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemindeki farklı iktidarların imha ettiği ya da yok saydığı halkların, bir araya gelebileceği ve yeni bir yaşamı inşa edeceği yegâne parti HDP’dir. Eşitlik, özgürlük, adalet, barış ve var olma mücadelesi veren, bunun için direnen halkların, doğal ve meşru olan bu mücadelelerinde bir Ermeni olarak yerimizi almak için HDP’deyim. Ermenilerle empati kurulup onların sözcüsü olmak yerine, bizzat Ermenilerin söz sahibi olabileceği bir siyaset üretimine katkıda bulunmak için HDP. Türkiyeli Ermeniler olarak siyasetin öznesi olmak istediğimiz için HDP. Ermenilerin geleceğinin şekillenmesi konusunda belirleyici olarak bizzat Ermenilerin yer aldığı ve muhatap kabul edileceği bir siyasetin kendisini vaat ettiği için HDP. Ermenileri ilgilendiren konularda, direkt olarak Ermenilerin de müdahil edildiği çözüm pratiğinin geliştirilmesi için HDP.
ERMENİLERİN TEMSİL SORUNU NASIL ÇÖZÜLMELİ?
Ermeni toplumunda, siyasi temsiliyet eksikliği uzun zamandır büyük bir problem. Temsiliyet söz söyleme ve kendini ifade etme mekanizmasıdır. Bu sorun Türkiyeli Ermenilerin güncel hayatını doğrudan etkiliyor, hatta hak mücadelesi verme doğrultusunda durumu atıllaştırıyor. Meclis de dahil olmak üzere, Ermeni toplumunun talep ve beklentilerini muhataplara bizzat iletememesi, durumun suiistimal edilmesinden, çözüm bekleyen sorunların çoğu kez görmezden gelinmesine ve büyümesine kadar bir çok olumsuzluklara neden oluyor. Ermenilerin siyasetin dışında durmamaları, örgütlü bir halk olarak temsiliyeti bir vekil üzerine bırakmadan, onu denetleyecek örgütlülüğe sahip olan, kalıcı ve sivil yapıları hayata geçirerek temsil mümkün olabilir. Vekil, Türkiye’nin farklı bölgelerindeki Ermenilerle koordineli olmalı, onların beklentileri doğrultusunda da talepkâr olmalıdır. Temsiliyetin bir parçası olarak, salt Ermenilerin karşılaştığı sorunlara ilişkin değil, ülkenin genel sorunlarına dair Ermelerin de üreteceği çözüm önerilerini kamuoyunun gündemine getirilmesi gerek. Bin yıllardır bu toprakların gelişimine önemli katkılar sunmuş olan Ermenilerin elbette ki günümüzün genel sorunlarına dair de söyleyeceği söz vardır. Temsiliyet bu sözün ifade edilmesini de kapsamalıdır.
EŞİT YURTTAŞLIK NASIL MÜMKÜN OLABİLİR?
“Yurttaşlık” coğrafya üzerinden tanımlanmalı. Halkların özgün farklılıkları, kültürü, kimliği, anadili tanınmalı, varlığı ve geliştirilmesi anayasal güvence altına alınmalı. Yani, halklar haklarda eşitlenmeli. Bugün baktığımızda ayrımcılıklar hâlâ sürüyor. Bugünün Türkiye’sinde, Ermeni bir hâkim, savcı, vali, coğrafya ve tarih öğretmeni neden yok? Bu tür ayrımcılıklar son bulduğunda, kısmi de olsa herkesin eşit yurttaşlığından bahsetmek mümkün olabilecek.
SEÇİM SÜRECİNDE NASIL BİR YOL İZLEYECEKSİNİZ?
Başta Ermeni halkı olmak üzere, tüm halkların sorunlarını kendi yerellerinde dinleyip, kendi önerileriyle çözümü birlikte arayacağımız kalıcı yapılar oluşturmaya çalışacağız. Yeni yaşam projesini hayata geçirmek için, yerellerde halk meclisleri kuracağız ve her ay mutlaka düzenli olarak toplantılar yapacağız. Yaptığımız tartışmalar sonucunda çıkan kararları gücümüz ve yeteneğimiz oranında kendimiz, bizi aşan durumlarda ise parti içinde değerlendirmesini yapıp, gerektiğinde de Meclisi dikkatine sunarak, hayata geçireceğiz. Kalıcı çözümler üretilene dek mücadele edeceğiz. Altı ayda bir halk meclislerimize faaliyet raporları vereceğiz. Bu süreç vekaletle son bulmasa da tüm bu ifadelerimizi hayata geçirmenin yollarını mutlaka bulacağız.
HEDEF KİTLE KİM?
Canı yandığı için, kendi sözünü bizzat söyleyen, söylemek isteyen, özgüveni olan herkes. Yıllardır oylarımızla beslediğimiz mevcut siyasi partilerin bizi temsil etmediği gün gibi ortada diyebilenler. Yeni yaşamı savunan yeni bir parti olması hasebiyle de, eskiyen ideolojilerle, yüz yıl öncesinin siyasi şiarıyla varlığını oylarımızla bugüne dek sürdürebilen mevcut partilere oy veren tüm seçmenlerin oylarına talibiz.
55 YIL SONRA MECLİS’TE İLK KEZ ERMENİ BİR VEKİL OLACAK, BU SİZİN İÇİN NE İFADE EDİYOR?
Bu topraklarda yaklaşık olarak beş bin yıllık tarihi bulunan bir halkın, neredeyse bir insan ömrü kadar uzun bir süre siyasi temsilden mahrum edilmesi ülke tarihinin bir utancıdır. Ermeni bir yurttaş olarak vergisini ödediğim, oy kullandığım ülkede hayatım boyunca Ermeni bir milletvekili görememiş olmak, bu seçimde vekil adayı olmamda etken olan sebeplerden sadece biri.
YERLEŞİK OLAN HALKLARIN DAHİ BİRBİRİNE YABANCILAŞTIRILDIĞI SİYASİ ATMOSFERİN TELAFİSİ NASIL MÜMKÜN OLABİLİR?
Halklar yüzlerini birbirine dönerek, birbirlerinin acılarını sağaltmaya çalışarak, geçmişte yaşananları tartışmalı ve zararları telafi etmeli. Devletin sistematik bir şekilde uyguladığı tektipleştirici asimilasyon politikalarına karşı tüm halklar öz kimliklerine sahip çıkarak, birbirine empatiyle yaklaştıklarında telafi imkânından bahsetmek mümkün olabilecek.
ÖNCEKİ SEÇİMLERDE HDP’NİN ERMENİ SEÇMEN TABANINDAN CİDDİ BİR OY ORANI ELDE ETTİĞİNİ DÜŞÜNÜYOR MUSUNUZ?
HDP ilk olarak Emek Özgürlük ve demokrasi bloğu ile seçime girdiğinde Ermenilerden ciddi bir oy oranı elde etmişti. Parti olarak da ilk kez seçime girmesine rağmen, yerel seçimlerle kıyaslarsak, cumhurbaşkanlığı seçiminde ciddi olarak oy artışı ile karşılık buldu. Bölgemizde bizzat yürüttüğümüz çalışmaların da katkısıyla oy oranında yüzde ellilik bir artıştan bahsetmek mümkün. Seçimden seçime de olsa, yerel örgütlüğümüzü güçlendirmeye çalıştığımız partinin, bu seçim kampanyasında kullanacağımız yöntem ve argümanlarla daha da yükseleceği aşikârdır.
KADINLARA YÖNELİK OLARAK YÜRÜTTÜĞÜNÜZ ÇALIŞMALARA DEVAM EDECEK MİSİNİZ?
Biz sokaktan geliyoruz, bunca yıldır sokakta yürüttüğümüz mücadele ve eylemleri, artık yasa yapıcıların meclisinde de görünür kılacağız. Sokakta dile getirdiğimiz dertlerimizin meramına kalıcı çözümler üretilmesi için Meclis’te de mücadele edeceğiz. Kadınlara yönelik şiddetle mücadele başta olmak üzere, çalışmalarımıza hız kesmeden devam edeceğiz. Şayet gerçekleşirse, vekilliğin sağladığı imkân ve kolaylıkları bu doğrultuda kullanacağımız kadın kolektifleri kuracağız. Bugüne dek yürüttüğümüz çalışmalara ivme kazandırarak ve güçlenerek katılımın daha da artmasını sağlayacağız.