Sevdiye ERGÜRBÜZ
DÎHA
Endama Înîsîyatifa Nor Zartonkê Sayat Tekîr diyar kir ku di sala 1915’an de ji aliyê alaya Hamidiyeyê ve gelek ermenî hatin qetilkirin kurdan jî gelek ermenî qetilkirin. Tekir, anî ziman ku kurdan her çend li hemberî ermeniyan rexnedana xwe dabin jî têr nake û divê ji bo hemû ermenî vê pêşdarazê ji holê rakin divê rexnedanek hîn xurttir bidin.
Înîsiyatifa Nor Zartonk, ku di sala 2004’an de ji aliyê rewşenbiran hate avakirin û piştî di sala 2007’an de Gerînendeyê Giştî ye Rojnameya Agosê Hrant Dink hate qetilkirin xwe bi rêxistin kirin û komî ser hev bûn, hewl didin ku bêtir pirsgirêk û mafên ermeniyan bînin ziman. Nûnerên Nor Zartonkê Sayat Tekir û Sercan Çakaroglu, li ser pêvajoya tevlêbûna Nor Zartonkê ya Kongreya Demokratîk a Gelan (HDK) û pirsgirêkên ermeniyan axivîn.
Sayat Tekîr, anî ziman ku armanca înîsiyatifa Nor Zartonkê civaka ermeniyan bi rêxistin bike û hemû entelektuelên Tirkiyeyê bike xwedi helwest. Sayat Tekir, anî ziman ku wateya “Nor Zartonk’ê ajbûn ango vejîn û hişyarbûna gulekê ye û wiha got: “Heta sala 1915’an huner û çanda ermeniyan gelek pêş ketîbû. Piştî sala 1915’an ev pêşketina ermeniyan bi komkujî û sirgunan bi dawî bû. Di 24’ê Nîsana 1915’an de ewil rewşenbir, doktor, nivîskar û pêşengên ermeniyan hatin qetilkirin. Pişt re ermenî rastî komkujiyê hatin. Niha em dixwazin bi vê înisiyatifê ji nûve welidîn, zayinîn û vejîna van rewşenbir, hunermend û nivîskaran ava bikin. Ji ber vê yekê me navê “Nor Zartonk” da înîsiyatifê. Em xwe wekî azadîparêz bi nav dikin. Di nava de de gelek kesen xwedî fikrên cuda hene. Ev înisiyatif tenê ji ermeniyan pêk nayê.”
“Civaka ermenî ne yek dest e”
Tekîr, da zanîn ku civaka ermeniyan hêj dinava xwe de yekîtî û tifaqî ava nekiriye û wiha got “Aliyekî sosyalîst û demokratîk jî heye, aliyekî di halê xwede û bêhestiyar jî heye. Hin ermenî hene li Tirkiyeyê çi dibe bila bibe bi şopa derdê xwe dikevin. Hin jî hene bi hemû civakê eleqeder dibin.
“Rexnedanên kurdan ên li hemberî ermeniyan hene”
Tekir, destnîşan kir ku hin ermenî li hemberî pirsgirêka kurd dibêjin me nedît û nebihîst, hin ermenî hêj di bin bandora komkujiya ermeniyan a di serdema 1915’an a Alayên Hamidiye dene. Hêj nav û nasnameya xwe vedişêrin. Em dixwazin hinekî cemaweriyê di vî alî de hişyar bikin. Me ermeniyên bi hestyar li ber Agosê daxuyanî da û piştgriya xwe da greva birçîbûnê. Tevgera Gelê Kurd der barê komkujiya ermeniyan de rexnedanek baş da. Lê ji bo ev pêşdaraz ji holê rabe divê rexnedana xwe berdewam bikin. Em pêvajoya damezirandina HDK’ê dişopînin. Em dixwazin ji niha û şûnde em bi hevre bimeşin û yekîtiyê hîn xurttir bikin. Divê em li dijî êrîşên înkar û îmhaya hikûmeta AKP’e bibin yek û tifaqê qurttir bikin. Em her tim alîgirê aştî û biratiyê ne.
“Tiştê ku hat serê Sevagê dibe ku bê serê me tevan”
Aktîvistê Nor Zortangê Sercan Çakaroglu jî anî ziman ku Hrant Dink leşker Sevag Balikçi hatin qetilkirin û wiha axivî: “Ger ku em ji dîrokê dersê wernegirin û em tifaqa xwe xurt nekin diştê ku hatin serê Sevag dibe ku bê serê me hemûyan.”