ETHA
Irkçı İşçi Partisi’nin lideri Doğu Perinçek ile İsviçre hükümeti arasındaki “Ermeni soykırımı davası”nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ndeki temyiz duruşması tamamlandı. Tarafların savunmalarını yaptığı duruşmada, Perinçek’ın yanı sıra İsviçre, Türkiye ve Ermenistan devletleri adına konuşmalar yapıldı.
Perinçek, 2005 yılında İsviçre’de verdiği konferanslarda, “Ermeni soykırımı emperyalist bir yalandır” dediği için hakkında açılan davada “ırkçılık ve ayrımcılık”la suçlanarak cezaya çarptırılmış; ardından davayı taşıdığı AİHM ise sözlerinin ‘ifade özgürlüğü’ kapsamında olduğunu belirtilerek İsviçre haksız bulunmuştu. AİHM bugün, karara İsviçre tarafından yapılan temyiz başvurusunu görüştü.
Perinçek’in sözlerine karşı ilk davayı açan İsviçre-Ermenistan Derneği (SAA), AİHM Büyük Daire duruşmasından önce açıklama yaparak, “Bilimsel araştırma camiasının büyük çoğunluğu Osmanlı İmparatorluğu Ermenilerinin 1. Dünya Savaşı sırasında yok edilmelerini tartışmaya yer bırakmayacak biçimde Soykırım olarak nitelendirdiğinden, inkarı ve inkarın ardından gelen kasıtlı meşrulaştırmalar hoşgörülemez. İsviçre mahkemeleri, Perinçek’i mahkum ederek bunu açıkça ortaya koymuştur” diye belirtti.
Duruşma öncesinde Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, davayla ilgili, “Bugün görüşülecek husus, hem Türkiye, hem de Avrupa Birliği değerleri bakımından tarihi öneme haizdir” açıklaması yaparken, duruşmayı yolsuzlukla suçlanan eski AB bakanı Egemen Bağış ve CHP eski Genel Başkanı Deniz Baykal’ın yan yana izlemesi dikkat çekti. Duruşmaya CHP Genel Başkan Yardımcısı Haluk Koç da katıldı.
Ergenekon davası kapsamında hakkındaki yurt dışı yasağı bu dava için özel olarak kaldırılan Doğu Perinçek savunmasını, “bu konuda kendisinin yaptığı araştırmalar olduğunu ve Ermeni Soykırımı’yla ilgili uluslararası bir uzlaşma olmadığı” görüşü üzerine kurdu. Patrik Genel Vekili Başpiskopos Aram Ateşyan’ın ‘Ermeni sorunu joker değil’ sözlerini hatırlatan Perinçek, Ermeni Soykırımı’nın uluslararası bir oyun olduğunu öne sürdü. Perinçek “Ermeni Soykırımı ‘iddiaları’ Avrupa’da Türk düşmanlığının aracı oldu. Nefret söylemini burada mahkum edelim” dedi. Perinçek’in avukatı Mehmet Cengiz de, “1915 olaylarının soykırım olduğuna dair mahkeme kararı yok. Perinçek’te bin yıl arasanız ırkçılık kastı bulamazsınız” iddiasında bulundu.
Ardından İsviçre hükümeti adına söz alan Frank Schürmann, AİHM 2. Daire’nin Perinçek lehine verdiği kararın ikna edici olmadığını söyledi, kararın oy birliği ile alınmadığına dikkat çekti. Schürmann, “İsviçre, ceza kanununu BM ırkçılıkla mücadele konvansiyonuna uygun şekilde belirledi ve yerel mahkemenin Perinçek kararı yerinde” dedi. Nefret ve düşmanlık yaratan ırkçı söylemlerin en çok insanlığa karşı suçlar üzerinden üretildiğini belirten Schürmann, “Ermeni Soykırımı’yla ilgili mahkeme kararı olmaması bu açıdan önemli değil. 1915’i soykırım olarak tanıyan pek çok ülke de var” dedi.
Schürmann, Ermeni Soykırımı’nın inkarının ırkçı ve ayrımcı bir söylem yarattığını, Perinçek’in amacının da ifade özgürlüğü olmadığını aktardı.
Davaya müdahil olan Türkiye hükümeti adına konuşan Erdoğan İşcan, sözlerine “1915 soykırım değil” inkarını tekrarlayarak başladı. İşcan, Perinçek’in “Ermeni soykırımı uluslararası bir yalan” sözlerinin Ermenileri hedef almadığını, bu yüzden ırkçı bir ifade olmadığını savundu.
Davaya müdahil olan Ermenistan adına konuşan avukat Geoffrey Robertson da yaptığı konuşmada, “Türkiye dışında başka bir ülkede Ermeni Soykırımı’nın inkar edilmediğini” söyledi. Robertson, AİHM alt dairenin gerekçeli kararındaki Holokost-1915 karşılaştırmasını da eleştirdi. Amal Clooney ise AİHM’nin en büyük hatasının 100 yıl önce yaşanan katliamı yanlış bağlamda ele almak olduğunu söyledi. Clooney, 1915’te yaşananların soykırım olduğuna ilişkin bir sunum yaptı.
Tarafların sunumunun ardından duruşma tamamlandı. AİHM gerekçeli kararının açıklanmasının 10 ayı bulabileceği belirtildi.