ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆԸ ՉԷ ՎԵՐՋԱՑԱԾ՛

200է աւելի հայ մտաւորական իրենց տուներէն բռնի հաւաքուելով աքսորուեցան և ճամբու վրայ իթթահաթականներու ապօրինի կազմակերպութիւնը Թէշքիլաթը Մահսուսաի կողմէ կոտորածի ենթարկուեցան: Այս պատճառաւ է որ 24 Ապրիլ 1915ը խորհրդանիշը հանդիսացած է Հայոց Ցեղասպանութեան: Բայց և այնպէս 24 Ապրիլ 1915ը այս տարածքի վրայ հայոց նկատմամբ կատարուած յարձակումներուն առաջինը չէ: Սուլթան Համիթի հրամանով կազմուած Համիտեան Ալայներու ձեռամբ կատարուած1894-96ի կոտորածները և 1908ի սահմանադրութենէ անմիջապէս ետք 1909ի Ատանայի Ջարդը անտարակոյս Հայոց Ցեղասպանութեան նախաքայլերն էին: 24 Ապրիլ 1915ը յաջորդող ժամանակաշրջանին մէջ Օսմանեան Աշխարհը կանոնաւոր, կազմակերպուած սպանութիւններու և աքսորներու շնորհիւ Հայաջնջուեցաւ: Հայերու բոլոր ունեցուածքը բռնագրաւուեցաւ և իրենց մշակութային ժառանգութեան վերջ տրուեցաւ: Անկասկած Հայոց Ցեղասպանութեան միջոցաւ նախատեսուած էր ազգայնացուած քաղքենական հիմնադրամի մը կենսաւորումը: Բոլոր այս ընթացքի տեւողութեան Անատոլուի միւս Քրիստոնեայ ժողովուրդներուն ալ ցեղասպանութեան քաղաքականութենէ բաժին մը ինկաւ ինչպէս նաև Սէյֆօ, այսինքն Ասորի-Սուրիանի Ցեղասպանութիւնը և Պոնդոսի Ցեղասպանութիւնը:

Ցեղասպանութեան ուրացումը այս յանցագործութեան վերջին օղակը և կարևոր զեկուցիչն է սոյն եղեռնագործութեան յարատեւմանը: Էութիւնը և հիմնադրամը մարդկութեան դէմ գործուած այս յանցագործութեան վրայ հիմնող Թրգական Հանրապետութիւնը հաստատամիտ կեցուածքը կը շարունակէ տարած բնաջնջման, ուրացման և իւրաշրջման քաղաքականութեան նկատմամբ: Նորակազմ երկրի մէջ ամէն տեսակ ցեղախօսական և կրօնական այլազանութիւնը մերժուեցաւ և նոյնացում մը ի գործ դրուեցաւ: Ցեղասպանութենէ փախած և այսպէսով ազատած Հայերուն ետ երկիր վերադարձը նոր Հանապետութեան կառուցիչ խորհրդարանի հրամանագիրներով արգիլուեցաւ: Հայերու բնաջնջումէ զատ այդ տարածքի վրայ գոյատեւող միւս բոլոր ազգերն ալ անտեսուեցան և իւրաշրջման ենթարկուելով Թուրք դարձնելու աշխատուեցան: Պաշտօնապէս կամ ոչ մայր լեզուներ արգիլուեցաւ: Այս արգելանքները ”Հայենակից Թրքերէն խօսէ՛” գամբանեաներով խրախուսուեցաւ: Իսկ Ցեղասպանութեան ամենակարևոր դրդապատճառը”Հիմնադրամի Թրքականացուիլը” շատ բնական քաղաքական երեւոյթ մը ըլլալով բոլոր Հանրապետութեան ժամանակաշրջանին ալ շարունակեց զանազան ձևերով. Ինչպէս 1936ի ”Պէյաննամէն”, ”վարլըք Վէրկիսի” (Ունեւորութեան Տուրքը), 6-7 Սեպտեմբերի Փոկրոմը և ”Վաքըֆլար Քանունուն” (փոքրամասնութեան հիմնարկներու յատուկ օրէնքները): Մէկ կողմէ ալ Հայկական տեղւոյ անունները փոխուեցաւ, գերաեզմաններ, եկեղեցիներ և դպրոցներ քանդուեցաւ: Հայերու պատմական էութիւնը տարածքի ժողովուրդներու նոյնիսկ Հայերու մոռացութեանը յանձնելու աշխատուեցաւ:Կոտորածներու, թալաններու և խորտակումներու յաջորդող ու ”Սպիտակ Ջարդ” ըլլալով անուանուող այս իւրաշրջման քաղաքականութիւնը մինչև օրս կը շարունակուի:

Այսօր Հայերուն պետութեան կողմէ բռնագրաւուած հաւաքական կալուծքին սահմանաբակ մէկ մասը միայն ԱՔՓի Կարավարութեան կողմէ ետ տրուած է կարծես շնորհ մը մինչդեռ ասդին բնաջնջումը, ուրացումը և իւրաշրջման քաղաքականութիւնը կը շարունակուի: Այս քաղաքականութեան ամենէն այժմէական, այրեցիկ և մարմնաւորուած օրինակներն են Հրանդ Տինք, Մարիցա Քիւչիւք և Սևակ Պալըքչըի ոճրագործութիւնները:

Այս երկրի մէջ Հայերու դէմ կատարուած ոճրագործութիւնները մինչև օրս օրինական են ինչպէս 1915ին: Ցեղասպանութեան 100ամեակի սեմին ”Թիւրք Թարիհ Քուրումուն” ի կողմէ դեռ տէզէնֆորմասեօն նպատակաւ դասախօսութիւններ կը կազմակերպուիլը նոյնպէս ԱՔՓի Կարավարութեան և պաշտօնակալութեան խիստ յայտարարութիւնները ցոյց կոգ տայ թէ այս ուրացման քաղաքականութիւնը պիտի շարունակուի:

ՈՂՈՐՄԱԾՈՒԹԻՒՆ ՉԷ ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ ԿԸ ՊԱՀԱՆՉԵՆՔ՛

Անցեալ տարիներ Թուրքիոյ մէջ կազմակերպուած Հայոց Ցեղասպանութեան յիշատակութիւնը, Թուրքիոյ ժողովուդներու միջև միասնաբար պայքար մղելու սովորութիւնը հաստատելու տեսակետէ մեծ կարևորութեան արժանի է: Բայց այս յիշատակութիւնները պէտք չէ ”անձնական խշճի հաշուեյարդարի” դառնայ:Մենք Թրքահայերս ողորմածութիւն չէ արդարադատութիւն կը պահանչենք՛ Այսպէսով Հայոց Ցեղասպանութեան գլխաւորութեամբ բոլոր մարդկութեան դէմ իրագործուած յանցանքերը որոնց վրայ հիմնուած է պետութիւնը առերեսման կը կարօտի:
Հայոց Ցեղասպանութեան կապակցութեամբ,

• Սահմանը միակողմանի բակող Թուրքիոյ առանց նախապայմաններու Թուրք- Հայկական սահմանները բանալը
• Արմատներով այս հողերուն կապուած սփիւռքի Հայերուն առանց պայմաններ դնելու քաղաքացութեան իրաւունք տալը
• Ցեղասպանութիւնը ընդունելով վերապրողներէն ներողութիւն խնդրուիլը
• Ցեղասպանութեան գործիչներուն մամլոյ և դասագիրքերու մէջ հրապարակումը և անոնց հետ գործակցութենէ հեռանալ
• Թուրք քաղքենականներու 1915է ետք իրենց հիմնադրամի հաշիւը տալը և Ցեղասպանութեան զոհերուն փոխհատուցումը
• Հայ Ժողովուրդի սեփականութեան պատկանող Սդանպուլ և Անատոլու տարածուած դպրոց, հիւանդանոց,եկեղեցի և այլ հանրային տարածքներու վերականգնումը ու վերադարձուիլը
Մեր իրաւացի պահանչարկներն են:

Այս պայմաններու տակ երբ Ցեղասպանութեան 100. ամեակի սեմին կը մօտենանք, անարդարութիւններու վերջ գտնելը, ժողովուրդներու հասարակած և ստոյգ պայքար մը մղելը հարկաւոր է: Այս պահանչարկներու հիման վրայ հասարակած պայքարը Թուրքիոյ ժողովուրդներու միջև խաղաղութեան և միասնութեան հիմքը պիտի կառուցէ:

Nor Zartonk / Նոր Զարթօնք

Nor Zartonk / Նոր Զարթօնք

Karin KARAKAŞLI
Agos

Fotoğraflar: Berge ARABIAN

Önce bir silah sesi, sonrasında çığlıklarla gökyüzünde uçuşarak dağılan bir kuş sürüsü… Kesab’daki Ermeniler denince aklıma gelen ilk imge bu. Ermeniler ve Kesab, bin yıllık bir tarihten sonra ayrı düştü. Çok değil, Suriye’deki son iki yıllık savaş dehşetinde bile cennet mekân kalan ve Halep başta olmak üzere bombaların yağdığı şehirlerden can havliyle kaçanların kendini attığı o bir zamanların sayfiye yeri Kesab, artık bir hayalet şehir. Son ana kadar kasabada kalan kırk kadar yaşlı Ermeni’nin yarısı da şimdi Vakıflı Köyü’nde.
Devamını oku: Kesab’dan Vakıflı’ya çirkin şovun iç yüzü �

Aris NALCI
Evrensel

Birkaç haftadır Türkiye’nin dışişleri bakanlığının gündemi Suriye ile ilgili oldukça yoğun mesai saatleri geçiriyor sanıyorum.
Ama ben sadece sanıyorum…
Suriye’nin Türkiye sınırına çok yakın bir kasaba olan Kesap’ta yaşananlar Türkiye’nin ve dünya Ermenilerinin gündemine yerleşmiş durumda.
Kesap neredeyse 6 bin yıllık geçmişe sahip bir yer. Suriye’nin denize yakın kasabalarından biri ve aynı zamanda 1915’teki Ermeni soykırımından kurtulanların sığındığı bir vaha… Nüfusunun büyük bir çoğunluğunu Ermeniler oluşturur, Aleviler ise azınlıkta…
Devamını oku: Daha kaç kez anahtarları verip çıkacağız evlerimizden… �

Robert FISK
Çeviri: nefesimiduy.wordpress.com

Türkiye’nin Suriye’deki tutumu, Ortadoğu’nun güçlü adam modeli Recep Tayyip Erdoğan’ı beş para etmez bir diktatöre dönüştürüyor. Bir zamanlar Barack Obama’nın en sevgili müttefiklerinden olan Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı gittikçe artan otoriter bir tavır ortaya koyuyor.

Recep Tayyip Erdoğan, Barack Obama’nın en sevgili müttefiklerinden biriydi. Dinci ama laik, güçlü ama demokrat, bağımsız ama güvenilir bir NATO dostuydu. Eskiden Osmanlı imparatorluğuna bağlı olan Arap bölgesinde Beyaz Saray ve Pentagon’un rehber olarak güvenebileceği türden bir adamdı. Aynı zamanda Suriye‘nin nefret edilen lideri Beşar El-Esad’ı dize getirebilecek isyancılara ulaşan bir kanaldı.
Devamını oku: Robert Fisk’in ‘Has Recep Tayyip Erdogan gone from model Middle East ‘strongman’ to tin-pot dictator?’ yazısının çevirisi �

Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise ikinci büyük çok katlı ahşap binası 1898-1899 yılları arasında otel olarak inşa edildi. Mimarlığını Alexandre Vallaury’nin üstlendiği bu binayı, 1902’de Eleni Zarifi, 10 bin sarı lira karşılığında satın aldı. Dünyanın ilk katlı ahşap yapısı olan bina Sultan Abdülhamid’in izniyle Rum yetimhanesine dönüştürüldü. 1964’te ise, Vakıflar Genel Müdürlüğü âni bir kararla yetimhaneyi kapatma kararı almıştı.

1964 yılında boşaltılan tarihi bina için Ekümenik Patrikhane, onyıllarca hukuk mücadelesi verdi. Süreç, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2010 yılında binanın tapusunun Patrikhane’ye teslim edilmesine karar vermesiyle son buldu.
Devamını oku: Avrupa’nın en büyük ahşap yapısı Büyükada Rum Yetimhanesi’nin etkileyici fotoğrafları �

Ayşe GÜNAYSU
Özgür Gündem

Ekranımda bir gazete kupürü var. Renk, harfler, her şey dizginin dökme kurşun harflerle yapıldığı günlerin kokusunu getiriyor. Tarih 30 Temmuz 1909. Kupür, The Evening News Sdyney adlı, Avustralya’da yayınlanan bir gazete. Başlık şöyle: “KESAP’TA ATEŞ VE KILIÇ”.

Nisan ayında Kesab’ın başına gelenler, aynı coğrafyada, aynı günlerde yaşanan, 30 bin Ermeni’nin birkaç gün içinde katledildiği o korkunç Adana katliamının bir parçası. Haberde, Kesab’tan Rahip Stephen Van R. Trowbridge’in, Avustralya’daki Evangelik Birliği Sekreteri H. Martyn Gooch’a yazdığı ve orada yaşananları birincin ağızdan aktaran mektup anlatılıyor.
Devamını oku: Kesab 1909 �

Samatya’da bir Ermeni kadını öldürdüğü ve iki kadına da saldırdığı iddiasıyla yargılanan Murat Nazaryan’ın ön rapora göre olay tarihinde akıl sağlığının yerinde olduğu belirtildi.

Samatya’da 85 yaşındaki Maritsa Küçük’ün öldürülmesi, Turfanda Aşık (87) ve Sultan Akyan (83) isimli kadınların yaralanması olaylarının faili olduğu iddiasıyla tutuklu yargılanan Murat Nazaryan’ın duruşması İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Sanık Murat Nazaryan’ın getirildiği duruşmaya Maritsa Küçük’ün yakınları da katıldı.
Devamını oku: Samatya cinayeti sanığının akıl sağlığı yerinde �